Türkmenistanyň daşary işler ministri Raşid Meredow deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça BMG-niň üçünji Maslahatynyň çäklerinde geçirilen metbugat ýygnagynda çykyş edip, şeýle ýurtlaryň ýüzbe-ýüz bolýan düzümleýin kemçiliklerini ýeňip geçmegiň zerurdygyny nygtady.

Türkmenistanyň daşary işler ministri BMG-niň Baş Assambleýasynyň 2024-nji ýylyň 25-nji iýulyndaky karary bilen esaslandyrylyp, ilkinji gezek bellenilýän deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň aýratyn zerurlyklary barada maglumat ýaýratmak boýunça halkara günüň bolmagynyň taryhy ähmiýetini nygtady.

«Maslahatymyzyň esasy maksady — ýurtlary dünýä söwdasynyň, üstaşyr we ösüş ulgamlaryna parahatçylykly hyzmatdaşlygyň, maýa goýumlaryň, infrastruktura ösüşiniň we köp taraplaýyn gepleşikleriň üsti bilen birikdirmekdir» — diýip, Meredow aýtdy.

Ministr meseleleriň çynlakaýlygyna degişli statistikalary hem getirdi: deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar dünýäde eksport harytlarynyň diňe 1,1%-ine eýedir. Şeýle hem olaryň söwda çykdajylary deňiz ýakasyndaky ýurtlara garanyňda ortaça 30% ýokarydyr. Bu sanlar düzümleýin deňsizligiň bardygyny görkezýär we toplumlaýyn çözgütleri talap edýär.

«Geografiýa hiç haçan päsgelçilik bolmaly däldir» — diýip, daşary işler ministri belledi. Ol Türkmenistanyň yzygiderli ýagdaýda üstaşyr hyzmatdaşlygyny we sebit birleşmesini multimodal ulag ulgamy arkaly öňe sürýändigini aýtdy.

Meredow 2024–2034 ýyllar üçin kabul edilen Hereketleriň Awaza maksatnamasyna Türkmenistan tarapyndan berlen doly goldawy beýan etdi. Bu maksatnama söwda çykdajylaryny azaltmaga, infragurluşy ösdürmäge, gaýtadan dikeldilýän energiýa çeşmelerine elýeterliligi giňeltmäge we «sanly köprüleri» döretmäge gönükdirilendir.

Ministr biziň ýurdumyzyň üstaşyr geçelgeler, ýaşyl energiýa, gümrük amallarynyň utgaşdyrylmagy we pudaklaýyn mümkinçilikleriň artdyrylmagy bilen halkara hyzmatdaşlygyny berkitmek ugrunda çykyş etmeklige çagyrdy. Ol şeýle hem deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlaryň ösüşi üçin amatly şertleri döretmek maksatly parahatçylykly gepleşikleriň we sebitde durnuklylygyň möhümdigini belledi.

2025-nji ýylda BMG-niň 80 ýyllygynyň we Türkmenistanyň hemişelik bitaraplygynyň halkara derejesinde ykrar edilmeginiň 30 ýyllygynyň belleniljek döwründe Meredow täze halkara gününi deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlary goldamak üçin platforma hökmünde peýdalanmagy teklip etdi.

«Durnukly ösüş dünýäniň ähli halklary üçin bolmalydyr. Özara baglanyşyk, elýeterlilik we mümkinçilikler geografiki ýagdaýyna garamazdan ähli halklaryň hukugydyr» — diýip, Türkmenistanyň daşary işler ministri çykyşyny jemledi we ähli gyzyklanýan taraplar bilen ýakyn hyzmatdaşlyga taýýardygyny beýan etdi.